AZOT
- Silnie zahamowany wzrost części nadziemnej i systemu korzeniowego
- Pędy krótkie i cienkie
- Pokrój rośliny sztywny (strzelisty)
- Liście małe, przedwcześnie opadające, poczynając od starszych
- Niewiele pędów bocznych
- Ograniczone kwitnienie, co powoduje niskie plony
- Liście bladozielone, żółknące we wczesnych fazach rozwoju, przybierające później odcień żółtopomarańczowy lub czerwony
- Początek objawów występuje na liściach starszych i przenoszą na młodsze
- Rośliny uderzająco wątłe i cienkie
FOSFOR
- Silnie zahamowany wzrost części nadziemnej i systemu korzeniowego
- Pędy krótkie i cienkie
- Pokrój rośliny sztywny (strzelisty)
- Liście małe, przedwcześnie opadające, poczynając od starszych
- Niewiele pędów bocznych
- Ograniczone kwitnienie, co powoduje niskie plony
- Liście matowe, ciemne, niebieskozielone, często z fioletowym lub purpurowym odcieniem (nie żółtym lub czerwonym)
- Niekiedy brązowe, matowe plamy lub uschnięte na brązowo brzegi liści
POTAS – objawy niedoboru mogą przybierać różne formy (gatunek roślin i stopień niedoboru), jednak zawsze
- Pokrój rośliny zwiędły
- Liście matowe, niebieskozielone, niekiedy z objawami niewielkiej chlorozy, szczególnie między żyłkami. Na starszych liściach – brązowienie wierzchołków, zasychanie brzegów liści i zwijanie się ich do góry, często brązowe plamy, zwykle w pobliżu brzegów
- Skrócone międzywęźla
- Słaby system korzeniowy
- Obniżone plony nasion i owoców
WAPŃ – objawy niedoboru występują na młodych liściach (mała ruchliwość wapnia) i wierzchołkach wzrostu
- Młode liście silnie skręcone i „haczykowato” zgięte
- Starsze liście o nieregularnych kształtach i postrzępionych brzegach
- Niekiedy brązowe plamy, chloroza wzdłuż brzegów liści, albo brązowienie nerwów
- Słaby system korzeniowy, śluzowacienie korzeni
MAGNEZ
- U roślin dwuliściennych – marmurkowatość (chloroza, przy pozostających zielonych żyłkach)
W środkowej części liści, pomiędzy żyłkami tworzą się chlorotyczne i nekrotyczne plamy, w końcu na całym liściu występuje chloroza z nekrotycznymi plamami, a żyłki pozostają zielone
- U zbóż – paciorkowatość liści – u nasady liści tworzą się zgrupowania chlorofilu pomiędzy żyłkami (sznur ciemnozielonych „perełek”). Występowanie nekrotycznych smug niekiedy z purpurowym odcieniem. Dużo starszych liści ginie.
SIARKA
- Objawy przypominają niedobory azotu, tylko występują najpierw na liściach młodych. Szczególnie wrażliwe na deficyt siarki są rośliny krzyżowe z powodu wysokiej zawartości zawierających siarkę olejków gorczycznych
BOR
- Zahamowanie wzrostu i obumieranie stożków wzrostu pędów i korzeni
- Często nierównomierny wzrost poszczególnych tkanek (kędzierzawienie liści i pękanie różnych organów)
- Kruchość i łamliwość liści
MIEDŹ
- Bielenie i zasychanie wierzchołków młodych liści – liście stają się wąskie i skręcone
- Przy ostrych niedoborach – brak kłoszenia i wytwarzania nasion
ŻELAZO – dotyczy głównie roślin ogrodniczych, głównie drzew owocowych
- Chloroza młodych liści (początkowo stają się bladozielone, później żółte, a czasem nawet białe)
- Dolne liście pozostają zielone lub częściowo się odbarwiają
MANGAN
- Chloroza młodych liści (nawet najdrobniejsze żyłki pozostają zielone) – siatkowatość
- U najwrażliwszego ze zbóż owsa – tzw. szara plamistość. Występuje wczesną wiosną. Nasada liści żółknie i pokrywa się szarymi cętkami, które zlewając się tworzą wzdłuż liści pasy zabarwione na szaro, a później brązowo. W odległości kilku centymetrów od nasady liść załamuje się i usycha
MOLIBDEN – objawy niedoboru najczęściej występują u roślin motylkowych
- Blednięcie i zwijanie się brzegów liści
- Przy ostrym niedoborze – chlorotyczna nekroza
- U kalafiora – brak zawiązywania róż (ślepnięcie kalafiorów)
CYNK – najczęściej u drzew owocowych
- Na wierzchołkowych gałązkach – cętkowana chloroza młodych liści
- Karlenie liści – choroba „małych liści” liście stają się sztywne, kruche, często brunatnieją
- Choroba „rozety” – u nasady obumarłych gałązek wyrastają skrócone pędy z drobnymi, lancetowatymi liśćmi
- Owoce drobne, zniekształcone
Porównanie charakterystycznych objawów niedoborów azotu, fosforu i potasu
AZOT | FOSFOR | POTAS | |
barwa liści | bladozielona | ciemna, niebieskozielona | niebieskozielona lub bladozielona |
pokrój roślin | sztywny | sztywny | zwiędły |
Porównanie lokalizacji niedoborów różnych pierwiastków odżywczych
azot, fosfor, potas, magnez, molibden | wapń, siarka,mikroelementy (B, Cu, Fe, Mn, 40
Zn) |
|
lokalizacja objawów | starsze liście | młode liście oraz wierzchołki wzrostu |
Porównanie charakterystycznych objawów niedoborów potasu, magnezu i żelaza
POTAS | MAGNEZ | ŻELAZO | |
lokalizacja objawów | starsze liście | starsze liście | młode liście |
chlorozy i nekrozy | na brzegach liści | w środkowej części liści pomiędzy żyłkami | całe liście |