AZOT

  • Silnie zahamowany wzrost części nadziemnej i systemu korzeniowego
  • Pędy krótkie i cienkie
  • Pokrój rośliny sztywny (strzelisty)
  • Liście małe, przedwcześnie opadające, poczynając od starszych
  • Niewiele pędów bocznych
  • Ograniczone kwitnienie, co powoduje niskie plony
  • Liście bladozielone, żółknące we wczesnych fazach rozwoju, przybierające później odcień żółtopomarańczowy lub czerwony
  • Początek objawów występuje na liściach starszych i przenoszą na młodsze
  • Rośliny uderzająco wątłe i cienkie

FOSFOR

  • Silnie zahamowany wzrost części nadziemnej i systemu korzeniowego
  • Pędy krótkie i cienkie
  • Pokrój rośliny sztywny (strzelisty)
  • Liście małe, przedwcześnie opadające, poczynając od starszych
  • Niewiele pędów bocznych
  • Ograniczone kwitnienie, co powoduje niskie plony
  • Liście matowe, ciemne, niebieskozielone, często z fioletowym lub purpurowym odcieniem (nie żółtym lub czerwonym)
  • Niekiedy brązowe, matowe plamy lub uschnięte na brązowo brzegi liści

POTAS – objawy niedoboru mogą przybierać różne formy (gatunek roślin i stopień niedoboru), jednak zawsze

  • Pokrój rośliny zwiędły
  • Liście matowe, niebieskozielone, niekiedy z objawami niewielkiej chlorozy, szczególnie między żyłkami. Na starszych liściach – brązowienie wierzchołków, zasychanie brzegów liści i zwijanie się ich do góry, często brązowe plamy, zwykle w pobliżu brzegów
  • Skrócone międzywęźla
  • Słaby system korzeniowy
  • Obniżone plony nasion i owoców

WAPŃ – objawy niedoboru występują na młodych liściach (mała ruchliwość wapnia) i wierzchołkach wzrostu

  • Młode liście silnie skręcone i „haczykowato” zgięte
  • Starsze liście o nieregularnych kształtach i postrzępionych brzegach
  • Niekiedy brązowe plamy, chloroza wzdłuż brzegów liści, albo brązowienie nerwów
  • Słaby system korzeniowy, śluzowacienie korzeni

MAGNEZ

  • U roślin dwuliściennych – marmurkowatość (chloroza, przy pozostających zielonych żyłkach)

W środkowej części liści, pomiędzy żyłkami tworzą się chlorotyczne i nekrotyczne plamy, w końcu na całym liściu występuje chloroza z nekrotycznymi plamami, a żyłki pozostają zielone

  • U zbóż – paciorkowatość liści – u nasady liści tworzą się zgrupowania chlorofilu pomiędzy żyłkami (sznur ciemnozielonych „perełek”). Występowanie nekrotycznych smug niekiedy z purpurowym odcieniem. Dużo starszych liści ginie.

SIARKA

  • Objawy przypominają niedobory azotu, tylko występują najpierw na liściach młodych. Szczególnie wrażliwe na deficyt siarki są rośliny krzyżowe z powodu wysokiej zawartości zawierających siarkę olejków gorczycznych

BOR

  • Zahamowanie wzrostu i obumieranie stożków wzrostu pędów i korzeni
  • Często nierównomierny wzrost poszczególnych tkanek (kędzierzawienie liści i pękanie różnych organów)
  • Kruchość i łamliwość liści

MIEDŹ

  • Bielenie i zasychanie wierzchołków młodych liści – liście stają się wąskie i skręcone
  • Przy ostrych niedoborach – brak kłoszenia i wytwarzania nasion

ŻELAZO – dotyczy głównie roślin ogrodniczych, głównie drzew owocowych

  • Chloroza młodych liści (początkowo stają się bladozielone, później żółte, a czasem nawet białe)
  • Dolne liście pozostają zielone lub częściowo się odbarwiają

MANGAN

  • Chloroza młodych liści (nawet najdrobniejsze żyłki pozostają zielone) – siatkowatość
  • U najwrażliwszego ze zbóż owsa – tzw. szara plamistość. Występuje wczesną wiosną. Nasada liści żółknie i pokrywa się szarymi cętkami, które zlewając się tworzą wzdłuż liści pasy zabarwione na szaro, a później brązowo. W odległości kilku centymetrów od nasady liść załamuje się i usycha

MOLIBDEN – objawy niedoboru najczęściej występują u roślin motylkowych

  • Blednięcie i zwijanie się brzegów liści
  • Przy ostrym niedoborze – chlorotyczna nekroza
  • U kalafiora – brak zawiązywania róż (ślepnięcie kalafiorów)

CYNK – najczęściej u drzew owocowych

  • Na wierzchołkowych gałązkach – cętkowana chloroza młodych liści
  • Karlenie liści – choroba „małych liści” liście stają się sztywne, kruche, często brunatnieją
  • Choroba „rozety” – u nasady obumarłych gałązek wyrastają skrócone pędy z drobnymi, lancetowatymi liśćmi
  • Owoce drobne, zniekształcone

Porównanie charakterystycznych objawów niedoborów azotu, fosforu i potasu

AZOT FOSFOR POTAS
barwa liści bladozielona ciemna, niebieskozielona niebieskozielona lub bladozielona
pokrój roślin sztywny sztywny zwiędły

Porównanie lokalizacji niedoborów różnych pierwiastków odżywczych

azot, fosfor, potas, magnez, molibden wapń, siarka,mikroelementy (B, Cu, Fe, Mn,   40

Zn)

lokalizacja objawów starsze liście młode liście oraz wierzchołki wzrostu

Porównanie charakterystycznych objawów niedoborów potasu, magnezu i żelaza

POTAS MAGNEZ ŻELAZO
lokalizacja objawów starsze liście starsze liście młode liście
chlorozy i nekrozy na brzegach liści w środkowej części liści pomiędzy żyłkami całe liście